Kort na middernacht, op 15 november 1775, overstroomde een deel van Amsterdam als gevolg van een zware storm en uitzonderlijk hoog water. Om de binnenstad te beschermen werden sluizen afgedicht met hout, mest en stro. Van een jubileumviering voor het 500-jarig bestaan was in elk geval geen sprake. De stad, bestuurd door handelaren en regenten, zag er destijds heel anders uit. Hoewel we niet in de hoofden van de ruim 200.000 Amsterdammers kunnen kijken, is het veilig om te zeggen dat geen van hen zich had kunnen voorstellen hoe Amsterdam er nu uitziet en hoe de stad zich in de afgelopen 250 jaar heeft ontwikkeld.
Het is 2025, Amsterdam bestaat 750 jaar. Een indrukwekkende mijlpaal voor onze prachtige hoofdstad. Tijdens de viering van dit jubileum is het belangrijk om niet alleen terug te kijken naar de rijke geschiedenis van Mokum, maar ook vooruit te
kijken naar de verschillende paden die de stad kan bewandelen. Wat de toekomst precies in petto heeft voor de stad blijft natuurlijk een raadsel. Desondanks is het wel mogelijk om je voor te stellen wat er zou kunnen gebeuren. Hoe cruciale keuzes in combinatie met een verscheidenheid aan externe factoren de ontwikkeling van Amsterdam kunnen vormgeven. Om een aantal mogelijke toekomstmogelijkheden te verkennen hebben wij, samen met de input van Amsterdammers, drie scenario’s geschreven. Deze uiteenlopende scenario’s schetsen drie compleet verschillende beelden van het leven in de stad in het jaar 2275, wanneer zijn 1000e verjaardag wordt gevierd.
Toekomstsscenario A: Amsterdam Megalopolis
Holografische billboards projecteren “1000 YEARS AMSTERDAM” op de dag dat Amsterdam zijn verjaardag viert in 2275. Niet langer alleen als de stad Amsterdam, maar als het kloppend hart van een megalopolis, een stedelijk gebied met meer dan tien miljoen inwoners dat zich uitstrekt van Leiden tot en met Lelystad en van Haarlem tot en met Amersfoort. Waar vroeger meren lagen, rijzen nu enorme werk- en woontorens op uit de drooggelegde polders. De indrukwekkende skyline van deze megalopolis tekent de stad van de toekomst.
Treinen zijn sneller dan ooit en lijken nauwelijks meer op de treinen van vroeger. Iedere paar minuten rijden superhoge-snelheidstreinen die je binnen vijf minuten van de randen van de megalopolis naar de oude binnenstad brengen. Aangedreven door zonne-energie en bestuurd door AI komen deze nieuwe treinen altijd op tijd en zijn ze betaalbaar voor iedereen. Ze zoeven van sector naar sector: TechCluster Noord, RetailGrid West, FinanceCore Zuid. Overal heerst beweging, haast, ruis. De stad leeft en consumeert op volle toeren. Wat het op het eerste oog chaotisch lijkt, verloopt soepel en organisch, alles is gestructureerd en gepland. Wie niet in het systeem past, vindt geen plek in Amsterdam maar verhuist.
Feestende toeristen tekenen de binnenstad, Amsterdammers zijn er niet meer te vinden. Het is geen plek meer om te wonen, maar een afgesloten openluchtmuseum. Toeristen wandelen langs de grachten en bezoeken bruine cafés. Daarnaast trekken de Wallen nog altijd veel bezoekers, hologrammen van sekswerkers en wiet zijn er in overvloed. De rest van de agglomeratie wordt ook overspoeld door internationale allure. Engels is de voertaal, Nederlands hoor je bijna nergens meer.
Economische bloei met een keerzijde?
Economisch bloeit de stad als nooit tevoren. Het is de absolute kern van Nederland, maar de connectie tussen Amsterdam en de rest van Nederland is er nauwelijks. De burgemeester van de megalopolis is belangrijker dan de minister-president op internationaal speelveld. De stad richt zich meer op andere megasteden in het buitenland dan op de rest van Nederland. Innovatiehubs trekken talent van over de hele wereld aan. Onderwijs, gezondheidszorg en technologische voorzieningen
behoren tot de top van Europa. De werkloosheid is vrijwel verdwenen; iedereen is op een of andere manier verbonden aan het systeem. Maar de prijs is zichtbaar. Rust en natuur zijn bijna nergens meer te vinden in deze moderne megastad. Kunstmatige koeling met gigantische airconditionings en vernevelingspalen is nodig om de hete zomers te verdragen.
Toch biedt deze toekomst ook houvast. Er is stabiliteit, veiligheid, en overvloed. Mensen leven langer, werken slimmer, zijn mobieler dan ooit. De chaos van de 21e eeuw – onvrede, ongelijkheid, woningnood – lijkt opgelost door centralisatie en
controle.
Lees ook scenario B: de verdronken stad en scenario C: de teruggetrokken stad.
Dit toekomstscenario is geschreven door onze collega’s Imre Ovaa en Jonathan ten Have.
Meer weten over het nut en inzet van toekomstscenario’s? Bekijk onze pagina over scenarioplanning.